Vanavond staat de precariokwestie in het algemeen en de situatie met betrekking tot Peltenburg specifiek weer, of nog steeds en misschien niet eens voor de laatste keer, op de agenda van Commissie Bestuur.

Een van de wonderlijke zaken die de raadsleden bezig houdt is een van de vragen waar wethouder van Spijk geen goed antwoord op weet te geven. Waarom kan bij Peltenburg er geen precario worden nageheven? Het intern onderzoek wijst namelijk uit dat Dura Vermeer hier nalatig is geweest door geen aanvullend verzoek voor innemen openbare ruimte in te dienen. Minimaal verwijtbaar dus.

Toch zegt Van Spijk dat Dura Vermeer juridisch niet kan worden bewogen alsnog te betalen. Waarom? Nu wordt het een beetje vreemd verhaal…. Omdat Dura Vermeer er op had moeten kunnen vertrouwen dat wat de ambtenaar bevoegd was om een afspraak met ze te maken over de precario.

Dat spreekt de interne lezing weer tegen! Even kijken, hoe zit dat nou?
Mijnheer D. Vermeer komt de elektronica groothandel binnen en zoekt een mooie flatscreen uit. Verkoper zegt: dat is dan 1000 euro. Vermeer zegt -knipoog, knipoog- dat is een beetje duur. Is er niet een maniertje om wat minder te betalen?  Verkoper -knipoog, knipoog- beraadslaagt even met de manager en komt terug en zegt, ja, we kunnen u natuurlijk een doos van die TV verkopen voor 10 euro, knipoog knipoog. En zo geschiedt het, Vermeer loopt de winkel uit met een -toevallig volle, knipoog- doos voor tien euro. Als achteraf blijkt dat Vermeer zo een TV voor een prikkie heeft verkregen, zegt, de eigenaar van de winkel: jammer dan, Vermeer had er op moeten kunnen vertrouwen dat ze die flatscreen gewoon kocht van onze verkoper.
In dit voorbeeld natuurlijk allemaal prima; moet die TV-winkel maar weten als ze Gekke Gerritje willen spelen. Het zal u een rotzorg zijn. Maar toch een groot verschil met wat er bij gemeente Haarlem gebeurd is; in geval van een precario-zaak betaalt u er uiteindelijk belasting voor.

Er is dus volgens de gemeente sprake van twee waarheden: een interne waarheid waarin ambtenaren onvoldoende alert waren op een aantal zaken en wat misverstanden speelden en … nou, ja, eigenlijk, niets aan de hand…Jammer van de tonnen.  En een externe waarheid waarin een ambtenaar namens de gemeente een belastingdeal heeft gemaakt met Dura Vermeer die nooit zo gemaakt had mogen worden maar waar Dura Vermeer zich nu wel op kan beroepen… En misschien nog wel een derde waarheid: die van de burger die zich hier in de zeik weet genomen. En misschien nog wel een vierde waarheid: die van de meerderheid van de raadsleden die geloven dat verschillende versies van waarheden kunnen bestaan en het hoe dan ook totaal irrelevant vinden, mits de wethouder maar een goede indruk maakt.

Maar even terug… Hoe gaat wethouder Van Spijk hier wegkomen met het verkopen van twee tegenstrijdige lezingen van wat er gebeurd is? Het antwoord is -geheim-…

Ja u leest het goed…. de details waarom er niet kan worden nageheven, zijn geheim verklaard. U zult het dus nooit weten… maar zal –kijk eens in de blauwe ogen van Van Spijk- er op moeten vertrouwen dat er een bezwerende formule bestaat die de tegenstrijdige lezingen over de precariosituatie logischerwijs tot acceptabele waarheid weet te verenigen…. En dat alles zouden we kunnen vinden in een advies dat de gemeente heeft laten uitbrengen door belastingadviseurs Van den Bosch en Partners. En naar achteraf blijkt ligt er ook nog een advies van de stadsadvocaten, SWDV, evenzo geheim verklaard door de gemeente.

Wat er in staat, is  dus streng geheim verklaard -geen discussie over mogelijk- door het college van B&W, die alvast de waarschuwing meegeeft aan elke burger met het euvele moed heeft om toch om inzage te verzoeken:

Er wordt dus een beroep gedaan op verplichte geheimhouding volgde de Algemene wet op de rijksbelastingen, AWR,  artikel 67, lid 1. En dat is sterker dan alle wetten, behalve dan bij een aantal uitzonderingen of als de minister het goed vindt, maar dat is allemaal hier niet van toepassing.

Let even op: deze wet houdt in dat het een ieder verboden is datgene hij bij de uitvoering van de belastingwet over een persoon of zaken van een ander is gebleken of is bekend geworden, verder bekend te maken dan noodzakelijk is voor de uitvoering van de belastingwet of voor de heffing of de invordering van een rijksbelasting (als bedoeld in de Invorderingswet). Deze wet dient het algemeen belang van bescherming van persoonsgegevens (private belangen) en ook het belang dat belastingplichtigen zonder enige terughoudendheid gegevens aan de Belastingdienst zullen verstrekken zonder te vrezen dat hun gegevens voor andere doeleinden zal worden gebruikt dan voor een juiste uitvoering van de belastingwet.

Van uit dit oogpunt eerst de constatering dat als deze wet al van toepassing is, de gemeente deze al heeft overtreden, omdat de specifieke precariobedragen reeds bekend waren gemaakt als antwoord op een WOB-verzoek. Kortom de overtreding is al een voldongen feit, er is niets meer geheim te houden. Het is twijfelachtig of Dura Vermeer dit beschouwt als inbreuk op de privacy, en al helemaal twijfelachtig of ze een rechtszaak daarover gaan winnen.

Het lijkt van een afstandje wel duidelijk dat hier het voor de hand liggend wettelijk instrumentarium wordt misbruikt om naast iets neutraals en al bekends iets anders, waarschijnlijk iets bezwarends, geheim te houden. Toch is het niet zeker dat eenmaal voor de bestuursrechter de geheimhoudingsgronden als onterecht worden veroordeeld. Zie alhier een zaak waarin inzicht in OZB-heffingen werd geweigerd, waarbij de gemeente Apeldoorn zich succesvol beriep op de geheimhouding volgens de belastingwet. In het geval van een OZB-heffing kan men nog stellen dat er inzicht wordt gegeven in privaat bezit en dat derhalve de wet van toepassing is. Geldt dat dan ook voor een precario-aanvraag, waarbij het toch gaat om neutrale publieke belangen, zoals het afsluiten van wegen en het innemen van openbare ruimten? En het gaat niet eens om de aanvraag of vaststelling, de kern is advies aan de gemeente over het kunnen heffen. Details over het bedrijf Dura Vermeer zijn daar niet eens van belang! Welke private gegevens geeft de gemeente prijs met publicatie van een advies aan haar? En kunnen die gegevens dan niet gewoon weg gelakt worden opdat de redenatie achter het niet kunnen heffen te volgen is?

Een beetje research geeft aan dat er al eerder soortgelijke adviezen zijn afgegeven door Van den Bosch & Partners die wel gewoon publiekelijk beschikbaar zijn. Zie bijvoorbeeld bij gemeente Veenendaal of een soortgelijk advies voor de gemeente Barneveld. Verder blijkt ook dat Van den Bosch en Partners de gemeente Haarlem niet altijd even succesvol heeft geadviseerd inzake precario. De vraag mag ook met recht gesteld worden of Van den Bosch & Partners na deze ervaring de gemeente niet te voorzichtig informeert.
Gemeente Veenendaal en Gemeente Barneveld zijn er ondertussen op gewezen dat ze -volgens de logica van gemeente Haarlem- in overtreding zijn van Algemene wet op de rijksbelastingen, AWR,  artikel 67, lid 1. Of ze dit ook zo zien, valt te betwijfelen. Mocht er een reactie komen, anders dan, ha ha ha, nee natuurlijk niet, dan leest u die binnenkort hieronder.

Vooralsnog is het tactiek van de geheimhouding gezocht en gezien de eerdere publicaties onnodig. Van Spijk wekt hiermee zeer sterk de indruk geen transparantie af te willen leggen in een stinkende zaak.

Hoe nu verder? De geheime adviezen zijn ondertussen ter inzage gelegd voor de raadsleden bij de griffie. Het is nog maar de vraag of anderen dan mw. Vd Smagt (VVD) en dhr. Garretsen (SP) de moeite hebben genomen ze in te zien en de aard van de adviezen te doorgronden. Want, zo zullen de raadsleden van de coalitie beamen, controleren is goed maar vertrouwen is stukken makkelijker. Daarmee krijgt de beerput een geheime deksel. Of is het geen beerput? De deksel gaat erover en stinken doet het in ieder geval nog steeds.

=======================================================

18 september, afdronk van de bespreking in de Cie. Bestuur.
De reacties van Van Spijk tijdens de behandeling van de vragen, bleven consistent onsamenhangend en onbevredigend. Twee zaken die uitentreuren werden herhaald en verder niet werden onderbouwd. Er zou geen opzet in het spel zijn en Dura Vermeer had eigenlijk een tweede fase aanvraag moeten doen.

• Theoretisch ligt er een mogelijkheid, maar het is een gekunstelde achteraf constructie die hier niet had gewerkt. De bouwketen werden 3 dagen na de straatafzetting geplaatst. Een tweede fase aanvraag had extra precario opgeleverd boven op de straatafzetting en was in totaal op deze manier zelfs duurder geworden (terwijl de onderhandelingen tussen de account manager en Dura Vermeer duidelijk de intentie hadden het geheel goedkoper te maken).
• Er is in het dossier geen enkele sprake van aanvragen in meer fasen. Er waren wel misschien mogelijkheden om precario goedkoper te maken; dat betreft afzetting van een straatdeel waar geen bouwactiviteiten op plaats vonden. Er is hier geen enkele correspondentie over gevonden. Alles wijst erop dat beide partijen dachten hier één complete deal te hebben gesloten.
• Tijdens de besprekingen bleek dat het geheime advies van stadsadvocaat op basis van de feitelijke situatie uitwijst dat naheffen van precario prima mogelijk was. Het advies aan Van den Bosch was gevraagd met toevoeging van de mailwisseling van de accountmanager. Dit advies kwam tot conclusie dat de gemeente geen poot had om op te staan. Conclusie: als de mailwisseling het enige verschil is, dan heeft de account manager hier dus klip en klaar, zoals het ook lijkt en blijkt en ondanks de diffuse ontkenningen en omslachtige formuleringen van Van Spijk, dus wel degelijk een deal gemaakt namens de gemeente. Waarom dan er zo moeilijk over doen? Tja, dan klopt het weer niet met het interne rapport dat iedereen vrij pleit van schuld.
• Dat er geen opzet in het spel was, is natuurlijk onzin. Een accountmanager die een coördinerende taak had, en dus juist op afdelingsoverstijgende zaken moest letten, de situatie kenden, diverse keren heeft besproken ook met de betrokken ambtenaren, die 23-jaar ervaring had bij de gemeente in dit soort zaken en ook nog een eervol ontslag was gegund, doet dit  toch niet per ongeluk? Hoezo niet expres? Hij was samen met Dura op zoek naar goedkopere oplossingen. Misschien heeft de account manager er geen geldelijke beloning aan overgehouden, dat zou kunnen… Al is het natuurlijk wel iets om even bij na te denken dat hij niet lang hierna voor zichzelf lijkt te zijn begonnen… Hoe je het ook draait of keert, de betrokken account-manager valt hier minimaal medeplichtigheid aan de frauduleuze constructie te verwijten.
• Bij uiteindelijke beoordeling van de precario-aanvraag is er ook gewoon van de deal uitgegaan.
• Raadsleden vonden Dura Vermeer te verwijten. Gezien de eerdere berekeningen voor innemen van openbare ruimte en de landelijke reputatie van Dura Vermeer is het meer dan aannemelijk dat ze wisten dat ze hier mede schuldig maakte aan een illegale constructie.

Conclusie; het is wat het is, het is een onrechtmatige deal. Onder de streep is het belastingfraude; en als de een niet schuldig is, dan is de ander het. Het is niet anders omdat Van Spijk vindt dat men het ook theoretisch gezien in bijzondere omstandigheden ook als op iets anders lijkend zou kunnen beschouwen. De trend is zorgwekkend: het college van B&W durft het om moverende redenen het niet aan om zich hard uit te spreken tegen fraude en integriteitsschendingen. Waarom? Houdt de gemeente dan geen ambtenaar meer over als ze dit soort zaken aanpakken? Of zijn de college leden bang voor hun reputatie? Is er meer aan de hand? Kan escalatie van deze zaak de kop van een wethouder kosten? Ieder geval verkeert het college van B&W nog altijd in hardnekkige ontkenning en prevaleren andere, waarschijnlijk politieke doelstellingen hier boven rechtvaardigheid, betrouwbaarheid en efficiëntie. Boven rechtsgevoel van de burger.

Ja, ambtenaren mogen fouten maken. Ja, we moeten vooruit kijken. Nee, we willen geen afrekencultuur.

Maar zaken die verwijtbaar zijn, onrechtmatig zijn, bewust worden gedaan en de grenzen van de integriteit ver overschrijden… Dan moet men ingrijpen. Dit soort grappen tasten het rechtsgevoel van de burgers aan en kosten de gemeenschap klauwen met geld.

We hebben de volgende oplossing bedacht… In plaats van m2/per jaar … Beter dan die 3 ton die jullie hadden berekend. Als je wordt betrapt met je broek naar beneden in een compromitterende positie, zou je eerder nog staande kunnen houden dat per ongeluk je broeksknoop, riem en onderbroek-elastiek het tegelijkertijd begaven en die vriendelijke partner toevallig halfnaakt je te hulp schoot, dan dat je hier staande kunt houden dat het een fout betreft zonder enige opzet!

=======================================================

Update 24-9

Reactie gemeente Veenendaal: Nee, hoor een advies is nog geen heffing. Pas als er daadwerkelijk belasting wordt opgelegd is de belastingwetgeving van toepassing.

Reactie gemeente Barneveld: nog geen reactie ontvangen